Seksuologie

De Amsterdamse Hyperactieve Bekkenbodemschaal -Vrouwen (AHBBS-V), ook wel bekend als de Amsterdam Hyperactive Pelvic Floor Scale – Women (AHPFS-W), geeft een indicatie van de functie van de bekkenbodem, en dan met name een mogelijke overactiviteit van de bekkenbodem.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

De AHBBS is bedoeld om een overactieve bekkenbodemfunctie in kaart te brengen en kan zowel diagnostisch als ter evaluatie gebruikt worden.

Afnameprocedure

De AHBBS bestaat uit 30 items, die gescoord kunnen worden op een 5-puntsschaal. Hierbij is 0  ‘nooit’ en 5 ‘altijd’.  De te scoren onderwerpen kunnen onderverdeeld worden in:  klachten behorend bij provoked vulvodynia, stressgerelateerde klachten Lower UrineTtract Symptoms, Irritable Bowel Symptoms, rectale klachten en symptomen behorend bij urineweginfecties.

Onder andere wordt gevraagd naar lichamelijke klachten die een indicatie kunnen zijn voor een overactieve bekkenbodemfunctie, zoals: pijn bij seksuele gemeenschap, mictieproblemen, darmklachten, maar ook pijn en stijfheid in nek-/schouder- en kaakregio. Hoe de score, hoe hoger de mate van bekkenbodemdysfunctie gerelateerd aan een overactiviteit.

Psychometrische eigenschappen

De betrouwbaarheid van de  AHBBS is goed. De  betrouwbaarheid van verschillende onderdelen van de vragenlijst is als volgt:

Povoked Vulvodynia  (Cronbach’s a= 0.82),  Stress Symptoms (Cronbach’s  a= 0.80), four  items relating to Lower Urinary Tract Symptoms (Cronbach’s  a= 0.82),  Irritable Bowel Symptoms (Cronbach’s  a= 0.77),  Rectale klachten (Cronbach’s a= 0.73),  urineweginfectie:(Cronbach’s a= 0.75)

Er zijn geen waarden bekend wat betreft de validiteit.

De Female Sexual Distress Scale Revised (FSDS-R) is een multi- dimensionele zelfrapportagelijst, die bedoeld is om seksuele onvrede bij vrouwen te beoordelen.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

De FSDS-R meet de mate van distress, veroorzaakt door problemen op seksueel gebied bij vrouwen. De vragenlijst kan zowel diagnostisch als ter evaluatie gebruikt worden. 

Afnameprocedure

De FSDS-R bestaat uit 13 items, die betrekking hebben op verschillende aspecten van seksuele onvrede bij vrouwen. De vragen kunnen gescoord worden van 0 tot 4, waarbij 0 de minimale score is en 4 maximaal. De score wordt berekend door alle punten op te tellen. Hoe hoger de score, des te meer seksuele onvrede/meer ervaren hinder omtrent het seksueel functioneren.

Het afkappunt van wel of geen seksuele distress ligt op 15 punten.

Psychometrische eigenschappen

De betrouwbaarheid van de vragenlijst is goed (Cronbach’s alpha 0.93).  De test-hertestbetrouwbaarheid is goed: er is een correlatie coëfficient van r=0.93, wat betekent dat de stabiliteit van de FSDS  over een periode van 3 weken goed is.

Wat betreft de validiteit: zowel de sensitiviteit (76.6%) als de specificiteit (92.2%) zijn goed.
Dit betekent dat de kans groot is dat mensen die hoog scoren op de FSDS-R ook daadwerkelijk seksuele problemen hebben. De specificiteit zegt iets over de kans dat iemand met een laag testresultaat ook inderdaad  minimale seksuele distress ervaart.

Literatuur

1. Kuile M. ter, Brauer, M. & Laan (2009). De Female Sexual Index (FSFI) en de Female Sexual Distress Scale(FSD): Psychometrische eigenschappen in een Nederlandse populatie. Tijdschrift voor Seksuologie. 33-3, 207-222.

De Female Sexual Function Index (FSFI) is een multidimensionele zelfrapportagevragenlijst voor het beoordelen van het seksueel functioneren bij vrouwen.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

Met de FSFI kan een indruk verkregen worden over de mate van het algemeen seksueel functioneren, en het functioneren op de specifieke gebieden: seksueel verlangen, seksuele opwinding, lubricatie, orgasme, seksuele bevrediging en genitale pijn tijdens seks. De FSFI kan diagnostisch en ter evaluatie gebruikt worden.

Afnameprocedure

De lijst bestaat uit 19 vragen, waarmee op een 5-puntsschaal de mate van seksuele opwinding of seksuele activiteit gedurende de afgelopen 4 weken wordt beoordeeld. Behalve de totaalscore worden ook de 6 bovenstaande subschalen onderscheiden. Hoe hoger de score, des te beter het seksueel functioneren.

Psychometrische eigenschappen

De interne consistentie (ICC) van de subschalen is voldoende tot goed.  De betrouwbaarheid (Cronbachs Alfa) is voldoende tot goed. De validiteit is hoog. De sensitiviteit en specificiteit zijn goed tot zeer goed.

Literatuur

• Kuile M. ter, Brauer, M. & Laan (2009). De Female Sexual Index (FSFI) en de Female Sexual Distress Scale(FSD): Psychometrische eigenschappen in een Nederlandse populatie. Tijdschrift voor Seksuologie. 33-3, 207-222.

De Golombok Rust Inventory of Sexual Satisfaction (GRISS) is een vragenlijst om de aanwezigheid en de ernst van seksuele problemen te inventariseren.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

Met de GRISS kan een indicatie gegeven worden over de (on)tevredenheid met het seksueel functioneren binnen een heteroseksuele relatie. Er is een aparte vragenlijst voor de man en de vrouw.
De GRISS kan diagnostisch en ter evaluatie gebruikt worden.

Afnameprocedure

De lijst bestaat uit 28 items, die zijn onderverdeeld in 12 sub-onderwerpen. Voor de vragenlijst voor de vrouw zijn dat:  anorgasmia, vaginisme, non-communicatie, frequentie, vermijden van seksueel contact, sensualiteit, (on)tevredenheid met seksuele partner. De vragenlijst voor de man heeft de volgende onderwerpen: potentie, premature ejaculatie, frequentie, vermijden van seksueel contact, sensualiteit, (on)tevredenheid met seksuele partner

De vragen worden gescoord op een  schaal van 1-5 punten. Hoe hoger de score, des te groter de seksuele problemen of de ontevredenheid over het seksleven.

Psychometrische eigenschappen

De interne consistentie (ICC) van de subschalen is voldoende tot goed.  De betrouwbaarheid (Cronbachs Alfa) is  goed (0. 94  bij vrouwen, 0.87  bij mannen). De validiteit is  goed: constructvaliditeit vrouwen r= 0,56 en mannen r= 0,53.

Literatuur

• John Rust, Ph.D. and Susan Golombok, Ph.D.  The GRISS: A Psychometric Instrument for the Assessment of Sexual Dysfunction. Archives of Sexual Behavior, Vol. 15, No. 2, 1986
• ter Kuile MM, van Lankveld JJ, Kalkhoven P, van Egmond M. The Golombok Rust Inventory of Sexual Satisfaction (GRISS): psychometric properties within a Dutch population, J Sex Marital Ther. 1999 Jan-Mar;25(1):59-71.

De International Index of Erectile Function (IIEF) is een internationaal erkende vragenlijst over de (on)mogelijkheid tot het krijgen van een erectie en over de kwaliteit van het seksleven.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

De IIEF is bedoeld voor volwassen mannen, gericht op het in kaart brengen van het vermogen/onvermogen voor het verkrijgen van een erectie en de kwaliteit van het seksleven.

Afnameprocedure

De IIEF is een  multidimensionele zelfrapportagevragenlijst. Er zijn 15 vragen, onderverdeeld in 5 subschalen: Erectiefunctie, Orgasmefunctie, Seksueel verlangen, Tevredenheid geslachtsgemeenschap en Algehele tevredenheid.

De score wordt berekend door de scores van alle subschalen op te tellen. Er is een kortere versie met 5 vragen.

Psychometrische eigenschappen

De IIEF is gevalideerd in verschillende populaties. De validiteit en betrouwbaarheid zijn goed. De vragenlijst is nog niet onder de Nederlandse mannen gevalideerd. Van de verkorte IIEF zijn ook nog geen psychometrische eigenschappen bekend.

Literatuur

1. Rosen, RC et al. The international index of erectile function (IIEF): a multidimensional scale for assessment of erectile dysfunction.Urology. 1997 Jun;49(6):822-30.

De Intravaginale Ejaculation Latency Time oftwel: de Intravaginale Ejaculatie Latentie Tijd (IELT) is gedefinieerd als de tijd tussen de aanvang van de introductie van de penis in de vagina en de start van de intravaginale ejaculatie.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

De IELT kan diagnostisch gebruikt worden als onderdeel van meerdere testen om vast te stellen of er sprake is van premature ejaculatie.

Afnameprocedure

Met een stopwatch wordt de tijd gemeten tussen de start van de introductie van de penis in de vagina en het begin van de intravaginale ejaculatie.

Psychometrische eigenschappen

Er zijn geen onderzoeken bekend naar de psychometrische eigenschappen van de IELT. Wel is onderzocht wat de verschillen zijn tussen de  IELT gemeten met een stopwatch, in verschillende landen en of het gebruik van een condoom de IELT beïnvloedt. Tevens zijn er onderzoeken gedaan naar wat beschouwd wordt als ‘normale’ IELT, en afwijkende IELT.

Literatuur

• Waldinger MD, Quinn P, Dilleen M, Mundayat R, Schweitzer DH, Boolell M (2005). “A multinational population survey of intravaginal ejaculation latency time”. Journal of Sexual Medicine. (4): 492–7.
• Corty, E. W.; Guardiani, J. M. (2008). “Canadian and American Sex Therapists’ Perceptions of Normal and Abnormal Ejaculatory Latencies: How Long Should Intercourse Last?”. The Journal of Sexual Medicine. (5): 1251–1256.

De Maudsley Marital Questionaire (MMQ) is een zelfbeoordelingsvragenlijst met drie subschalen, die de tevredenheid meet van het seksuele contact, de emotionele band met de partner en de tevredenheid over het leven in het algemeen.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

Met de MMQ wordt de mate van tevredenheid over het leven in het algemeen en van de relatie met de partner in kaart brengt.

Afnameprocedure

De vragenlijst bestaat uit 20 vragen, die gescoord kunnen worden op een 9-puntsschaal: antwoordmogelijkheden van 0 tot en met 8. Alle punten bij elkaar opgeteld is de uiteindelijke score. Een hogere score geeft aan een grotere mate van onvrede. 

Psychometrische eigenschappen

De betrouwbaarheid van de MMQ lijkt goed te zijn. Onderzoek uit 2007 beschrijft de betrouwbaarheid als volgt: de Chronbach alpha van de MMQ is 0.9 voor het domein ‘emotionele band met de partner’, 0.8 voor het domein ‘seksuele contact’ en 0.66 voor het domein tevredenheid over het leven in het algemeen. (de laatste scoort dus wat lager).  Deze cijfers zeggen dus iets over de vragen die gesteld worden, of deze betrouwbaar zijn om een schaal/ domein te vormen.

Er is sprake van een significante correlate van de drie subschalen, wat betekent dat de problemen in de subcategorieën relatief vaak samen voorkomen.

Literatuur

1. Orathinal, J., Steenwegen, van A., Stroobants (2007), R. Further validation of the Maudsley Marital Questionnaire (MMQ), Psychology, Health and Medicine, vol. 12,346-352,

De National Institutes of Health-Chronic Prostatitis Symptom Index (NIH-CPSI), is een vragenlijst is voor mannen met chronische prostatitis of chronische pijn in het bekken om de ernst van de symptomen en de impact daarvan in kaart te brengen.

Deze informatie is alleen voor leden van de NVFB beschikbaar.

Doel

De NIH-CPSI kan zowel diagnostisch, inventariserend als ter evaluatie ingezet worden om bij  mannen met klachten van chronische, niet bacteriële prostatitis en/of chronische bekkenpijn, de ernst en de impact van de symptomen inzichtelijk te maken. Gevraagd wordt naar de klachten zoals die in de afgelopen week door de patiënt zijn ervaren.

Afnameprocedure

De NIH-CPSI is een schriftelijke vragenlijst en  bestaat uit 13 vragen, die zijn opgedeeld in 3 subcategorieën. Te weten: pijn, mictie en kwaliteit van leven. Scores per domein: pijn 0-21, mictie 0-10 en impact op kwaliteit van leven 0-12. Minimal Important Change: -6 punten voor verbetering. Gemiddeld 4 punten verschil in totale lijst om 1 categorie in de GEE te veranderen.

Interpretatie:

Totale lijst:matig tot ernstig 15-43 punten betekent matig tot ernstige klachten. Voor domein ‘pijn’:  licht 0-7 punten wordt gescoord als ‘licht’, 8-13 punten is en sterke mate vavn pijn; 14-21 punten.

Psychometrische eigenschappen

De Nederlandse vertaling van de NIH- CPSI is nog niet gevalideerd. De Engelse versie is zowel betrouwbaar als valide bevonden. Wat betreft de betrouwbaarheid is de interne consistentie, Chronbach’s alpha: 0.86 voor de gehele lijst. Dit zegt iets over de samenhang van de vragen. De reproduceerbaarheid, de Test- hertest betrouwbaarheid is goed:  N= 95, P: chronische prostatitis, Pearson’s: 0.83-0.93. Dit betekent dat bij een volgende keer testen de uitkomsten van de meting niet of nauwelijks zullen afwijken.

De contentvaliditeit is valide als totaalscore bij symptomen van chronische prostatitis, matig bij pijnintensiteit en het interfereren met activiteiten.

De vragenlijst als geheel is dus een representatieve afspiegeling is van de domeinen van de pijn, mictie en kwaliteit van leven. 

Literatuur

1. twin MS, McNaughton-Collins M, Floyd J et al. The National Institutes of Health Chronic Prostatitis Symptom Index, development and validation of a new outcome measure. The Journal of Urology. 1999; 162:369-375.2.
2. Turner JA, Ciol MA,Von Korf M, Berger R. Validity and responsiveness of the National Institutes of Health Chronic Prostate Symptom Index. The Journal of Urology. 2003;169: 583-585